سازمان ثبت اسناد و املاک

سازمان ثبت اسناد و املاک سازمانی دولتی می باشد که وظیقه ثبت شرکت های تجاری و موسسات غیرتجاری ، ثبت علائم و اختراعات ، معاملات ، املاک و دارایی های اتباع ایرانی و تنظیم اسناد رسمی و اجرای آن را دارد.این سازمان زیرمجموعه “قوه قضاییه” می باشد و متشکل از چهار معاونت می باشد که در دو معاونت اسناد و املاک خلاصه می شود.

اسناد

سند نوشته ای است که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.اسناد جمع سند می باشد و به اوراق دارای ارزش مالی و حقوقی گفته می شود که قابلیت استناد را دارند. به عبارتی ساده تر ، سند نوشته ای است که شخص خواهان(مدعی دعوا) برای اثبات ادعای خود و خوانده برای دفاع از خود در برابر ادعای خواهان در دادگاه مطرح می نمایند که به دو صورت عادی و رسمی تقسیم گردیده است.در قانون تجارت اسناد دیگری تحت عنوان “اسناد تجاری” آمده است که اسناد مالی و بهادار را شامل می شود.

سند رسمی

سند هنگامی رسمی محسوب می شود که نزد اداره ثبت اسناد و املاک ، دفاتر اسناد رسمی و مامورین دولتی در حدود صلاحیت آنها و طبق قانون تنظیم شود.سند رسمی دارای قدرت اجرایی می باشد .

سند عادی

سند عادی ، نوشته ای است که مردم بدون دخالت مامورین رسمی میان خود تنظیم می کنند که با این وجود می تواند در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد.چک و سفته ازجمله اسناد عادی می باشد زیرا توسط کسانی تنظیم شده اند که مامور رسمی نمی باشند.

سند رسمی بر خلاف سند عادی از قدرت اجرایی برخوردار است و علاوه بر طرفین دعوا بر اشخاص ثالث نیز معتبر می باشد .در سند رسمی فقط ادعای جعل مطرح است ولی سند عادی علاوه بر ادعای جعل ، قابل انکار هم می باشد.

 

اجرای مفاد اسناد

در روش مراجعه به اداره ثبت ، مرجع تقاضا ، اداره ثبت می باشد و متقاضی باید بابت هزینه اجرای اسناد رسمی ، نیم عشر (پنج درصد مبلغ اجرا) پرداخت نماید. در برخی مناطق در ابتدا این مبلغ از متقاضی اخذ می شود (البته در نهایت از شخصی که اجرائیه علیه وی صادر شده است اخذ می گردد) و در برخی مناطق دیگر ، نیم عشر از شخصی که اجرائیه علیه وی صادر شده است ، اخذ می گردد.

 

مطالبه مهریه

به محض وقوع عقد ، مهریه برای زوجه حق و برای زوج دین محسوب می شود. به نوعی می توان گفت زن مالک مهر می شود و توانایی هر نوع تصرفی را دارد.زوجه می تواند توقیف حقوق زوج را در صورتی که زوج متاهل باشد تا یک چهارم حقوق و در غیر این صورت تا یک سوم از حقوق زوج را تقاضا کند.این نکته حائز اهمیت است که نمی توان تقاضای توقیف مالی که از مستثنیات دین است را داشت.

*ازدواج حتما باید به طور دائم باشد و مهریه به طور رسمی در سند ازدواج قید شده باشد.

مهریه هم از طریق محاکم قضایی و هم از طریق اداره ثبت قابل مطالبه می باشد:

مطالبه مهریه از طریق مراجعه به اداره اجرای ثبت

زوجه می تواند با مراجعه به دفترخانه محل ثبت عقد با ارائه قباله ازدواج ، تقاضای صدور اجرائیه کند و با اجرائیه صادره از دفترخانه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند.

اجرائیه به زوج ابلاغ می شود و به وی 10 روز مهلت داده خواهد شد که مهریه را پرداخت نماید.در صورت عدم پرداخت زوج ، زوجه می تواند توقیف اموال زوج اعم از منقول و غیر منقول را تقاضا کند.

مزایای مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت

1- در این روش ، عملیات اجرایی بسیار سریع تر از دادگاه صورت می گیرد.

2- در این روش ، ممنوع الخروج کردن زوج زمان کمتری نیاز دارد در صورتی که در مطالبه از دادگاه تا قطعی شدن حکم نمی توان درخواست ممنوع الخروج کردن را نمود.

3- در این روش ، هزینه کمتری نسبت به هزینه دادرسی دادگاه متصور خواهد بود.

4- در این روش، اجرائیه مشمول مرور زمان نمی شود ولی اجرائیه دادگاه مشمول مرور زمان پنج ساله خواهد شد که قابل تمدید است.

معایب مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت

1- در این روش ، ملاک نحوه محاسبه مهریه زمان درخواست می باشد و در روش دادگاه ، ملاک نحوه محاسبه زمان اجرای حکم می باشد. بنابراین اگر در این مدت قیمت سکه افزایش پیدا کند زوجه متحمل ضرر و زیان می شود.

2- در این روش ، نمی توان زوج را به دلیل عدم پرداخت مهریه بازداشت نمود.

 

مطالبه وجه چک

چک سندی است که شخص دارای حساب بانکی با صدور آن، به شخص دیگری وجهی را بپردازد یا خود اقدام به گرفتن مال کند.

امروزه، با گسترش مبادلات اقتصادی کمتر شخصی است که از وجه نقد استفاده کند.افراد به دلیل سهولت در پرداخت و دریافت پول مایلند از چک استفاده کنند.

چک سه طرف دارد.

1-کسی که چک را صادر می کند.

2-کسی که چک به عهده ی او صادر شده(چک صادر شده از بانک ، قابلیت اجرا از طریق اداره ثبت را دارد) و مقداری وجه نزد او می باشد.

3-کسی که چک را دریافت خواهد کرد.(چه شخصی که نامش روی چک درج شده باشد ، چه از طریق ظهرنویسی ، چه هنگامی که دارنده چک (در صورت داشتن حق انتقال) آن را به دیگری انتقال داده باشد ، چه از طریق چک حامل)

*موسسات مالی و اعتباری و قرض الحسنه عملیات بانک ها را انجام می دهند ولی چک هایی که محل اعتبارشان این گونه موسسات می باشد مزایای چک های بانکی را ندارند.

مطالبه وجه چک از طریق مراجعه به اداره اجرای ثبت

پس از حصول سررسید چک و عدم دریافت وجه چک، دارنده با مراجعه به بانک محال علیه گواهی عدم پرداخت تهیه می نماید.دارنده با اصل چک و گواهی عدم پرداخت و تهیه فتوکپی و برابر نمودن با اصل به اداره ثبت مراجعه کرده و پس از پر کردن فرم تقاضانامه به اداره اجرا مراجعه می کند.

از مزایای مطالبه از این روش می توان به سرعت عملیات اجرایی و عدم محدودیت زمان و عدم نیاز به ابطال تمبر برای وصول چک اشاره نمود.

از معایب مطالبه از این روش می توان به عدم توقیف اموال سایر مسئولان چک(ظهر نویس و ضامن چک) و فاقد جنبه کیفری بودن روش اشاره نمود.

 

سایر اسناد(وثیقه)

در کلیه معاملات رهنی (درباره اموال غیر منقول) ، پس از منقضی شدن مهلت مقرر در سند اگر بدهکار طلب خود را نپردازد ، بستانکار می تواند به دفترخانه تنظیم کننده سند مراجعه کند.دفترخانه اجرائیه ای صادر خواهد کرد و به اداره ثبت ارسال خواهد کرد.بدهکار از تاریخ ابلاغ اجرائیه تنها 8 ماه مهلت برای وصول طلب بستانکار خواهد داشت.بدهکار می تواند ظرف مدت 6 ماه از ابلاغ اجرائیه ، حراج ملک مورد وثیقه را تقاضا کند. اگر قبل از به فروش رسیدن ملک ، بدهکار نسبت به پرداخت بدهی خود اقدام کند به مزایده گذاشتن ملک مورد وثیقه منتفی خواهد شد.