بانک موسسه ای است که در قالب شرکت سهامی تاسیس شده و به عملیات بانکی اشتغال می ورزد.به طور کلی فعالیت بانک ها را می توان به اعطای اعتبار، واسطه پرداخت بودن و نگهداری حساب ها تقسیم نمود.بانک اعطای اعتبار می کند چرا که به دنبال تحصیل سود می باشد، به اشخاصی وام می دهد و از آنها بهره اخذ می نماید و در مقابل، به اشخاصی که نزد بانک صاحب سپرده می باشند، بهره تعلق می گیرد.بانک ها علاوه بر عملیات اصلی خود، اموری برای مشتریان انجام می دهد که جنبه فرعی دارد.

قراردادهای بانکی به صورت کتبی تنظیم می شوند و بانک موظف است از اسناد و مدارکی که ضمیمه قرارداد می باشند، در حدود مقررات حفظ و نگهداری نماید که این اسناد و مدارک، مستند اثبات دعوای بانک علیه متعهد و ضامن محسوب می شود.همچنین بانک می تواند درخواست وثیقه جهت تضمین وصول مطالبات خود، نماید.

گشایش اعتبار اسنادی(LC)

هنگامی که خریدار و فروشنده در دو کشور متفاوت اقامت داشته باشند و خریدار تا قبل از وصول کالا نخواهد پرداخت بها نماید و فروشنده تا قبل از پرداخت بها نخواهد کالا را تسلیم نماید، از سوی بانک تعهدی به فروشنده داده می شود که پرداخت بهای کالا در زمان توافق شده انجام خواهد گرفت و از سوی دیگر، تعهدی به خریدار داده می شود که تا زمان دریافت بارنامه کالاها، وجه را به فروشنده نمی پردازد که این تعهد بانک، اعتبار اسنادی یا LC نام می گیرد.

انواع اعتبار اسنادی

1-اعتبار اسنادی وارداتی یا صادراتی:

اعتباری که خریدار جهت واردات کالا به کشور اقامتگاه خود گشایش می نماید، اعتبار وارداتی گفته می شود. در مقابل، اعتباری که فروشنده جهت صادرات کالا از کشور اقامتگاه خود گشایش می نماید ، اعتبار صادراتی گفته می شود.

2-اعتبار اسنادی قابل بازگشت:

در این نوع اعتبار، بانک گشایش کننده اعتبار یا خریدار می تواند بدون اطلاع به فروشنده هرگونه تغییری که صلاح می داند، لحاظ کند.

3-اعتبار اسنادی غیر قابل بازگشت:

در این نوع اعتبار، هرگونه تغییر در شرایط اعتبار توسط بانک گشایش کننده اعتبار یا خریدار می بایست به اطلاع فروشنده برسد.

4-اعتبار اسنادی تایید شده:

در این نوع اعتبار، خریدار می بایست اعتبار صادر شده(از بانک گشایش کننده اعتبار) را به تایید هر بانکی که مد نظر فروشنده می باشد، برساند.

5-اعتبار اسنادی تایید نشده:

در این نوع اعتبار، اعتبار صادر شده از بانک گشایش کننده اعتبار، نیازمند تایید بانک دیگری نمی باشد .

6-اعتبار اسنادی قابل انتقال:

در این نوع اعتبار، فروشنده حق دارد که کل یا جزئی از اعتبار صادر شده را به دیگری انتقال دهد.در جمهوری اسلامی ایران، گشایش اعتبار اسنادی قابل انتقال نیازمند مجوز بانک مرکزی می باشد.

7-اعتبار اسنادی غیر قابل انتقال:

در این نوع اعتبار، فروشنده حق ندارد کل یا جزئی از اعتبار صادر شده را به دیگری انتقال دهد.

8-اعتبار اسنادی موخر یا مدت دار:

در این نوع اعتبار، پرداخت بلافاصله پس از ارائه بارنامه توسط فروشنده صورت نمی گیرد.در واقع فروشنده به خریدار مهلت می دهد که پس از دریافت و فروش کالا وجه را بپردازد.

9-اعتبار اسنادی نقدی:

در این نوع اعتبار ، وجه بلافاصله پس از رویت بارنامه به فروشنده پرداخت می شود.

10-اعتبار اسنادی اتکایی:

در این نوع اعتبار، دو اعتبار وجود دارد.اعتبار اول به سود فروشنده اول گشایش می شود که توانایی تسلیم کالا را ندارد و اعتبار دوم از سوی فروشنده اول به سود فروشنده دوم گشایش می شود که توانایی تسلیم کالا به خریدار را دارد.

11-اعتبار اسنادی ماده قرمز:

در این نوع اعتبار، فروشنده می تواند از بانک(هم بانک ابلاغ کننده اعتبار و هم بانک تایید کننده اعتبار) مبلغی را به عنوان پیش پرداخت طلب کند.

12-اعتبار اسنادی گردان:

در این نوع اعتبار، هر بار پس از استفاده ذینفع از اعتبار موجود، مجددا اعتبار به همان سطح اولیه افزایش پیدا می کند.

مراحل گشایش اعتبار اسنادی خارجی – ارزی

در ابتدا مشتری هنگام ارائه این درخواست می بایست حساب جاری قرض الحسنه نزد شعب بانک داشته باشند یا اقدام به افتتاح این نوع حساب نمایند که میزان سپرده توسط بانک به مشتری اعلام می شود.میزان سپرده به به مبلغ پِرفُرما، میزان اعتبار و مدت همکاری مشتری و بانک ارتباط دارد.پرفرما در واقع سندی است که توسط فروشنده و به نام خریدار صادر می شود که در آن مشخصات فنی کالا و دیگر شرایط توافق شده به روشنی شرح داده شده است و خریدار طبق مفاد آن عمل می نماید.سپس، مشتری به بانک مراجعه می نماید و پس از تکمیل فرم، مشتری را مورد اعتبارسنجی قرار می گیرد و در صورتی که مشتری بدهی معوقه نداشته باشد و اعتبار وی تایید شود، بانک اقدام به گشایش اعتبارات اسنادی می نماید. بانک جهت تضمین اعتبار گشایش شده، اقدام به دریافت تضمین می نماید.ارائه پیش پرداخت به فروشنده بستگی به میزان پیش پرداخت خریدار و تضمین بانک کارگزار فروشنده دارد. در آخر، بانک و مشتری اقدام به انعقاد قرارداد رسمی یا عادی می نمایند.پس از انعقاد قرارداد، بانک کارگزار فروشنده متن LC را به فروشنده ابلاغ می نماید و فروشنده مطابق با شرایط مطروحه توسط بانک اقدام به دریافت LC می نماید و اقدامات لازم جهت تولید و بسته بندی کالا و تنظیم اسناد می نماید و طبق بارنامه تنظیم شده اقدام به ارسال کالا می کند و اسناد ارسال کالا را تسلیم بانک کارگزار می نماید.بانک کارگزار، اسناد و صورتهای مالی را به بانک گشایش کننده اعتبار ارسال می نماید.پس از تسویه حساب بانک با متقاضی، اسناد واریزی به گشایش کننده اعتبار تسلیم می شود.گشایش کننده اعتبار پس از تسویه حساب به گمرک یا فرودگاه مربوطه که در بارنامه کالا درج گردیده است، مراجعه نموده و  پس از پرداخت عوارض و حقوق گمرکی، اقدام به ترخیص کالا می نماید.

مدارک گشایش اعتبار اسنادی خارجی – ارزی

اشخاص حقیقی

1-جواز کسب.

2-اظهارنامه مالیاتی.

3-صورتحساب سود و زیان و ترازنامه در 3 سال گذشته.

4-بیمه نامه کالا.

5-فرم ثبت سفارش از وزارت بازرگانی.

6-پِرفُرمای دریافتی از فروشنده کالا.

7-برگ ترخیص کالا.

8-کارت بازرگانی و سایر مجوزهای مربوطه.

9-میزان تولید و فروش (به تفکیک) در سه سال گذشته و عملکرد سال جاری و پیش بینی تولید و فروش تا پایان سال جاری.

10-گزارش بودجه عملیاتی سال جاری.

*در صورتی که واردکنندگان دولتی، کالا وارد نمایند، گواهی انجام مناقصه مورد نیاز است.

اشخاص حقوقی

1-اساسنامه ثبت شرکت.

2-آخرین نسخه روزنامه رسمی آگهی تاسیس همراه با شماره ثبت شرکت.

3-آگهی آخرین اقامتگاه شرکت.

4-آگهی آخرین هیات مدیره و صاحبان امضاء و صورتجلسه هیات مدیره مبنی بر موافقت با گشایش اعتبار از بانک مورد تقاضا.

5-صورتهای مالی شرکت و گزارش حسابرس و بازرس قانونی که توسط حسابدار رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی تنظیم شده باشد.

6-پروانه بهره برداری و مجوزهای مربوطه.

7-میزان تولید و فروش(به تفکیک) در سه سال گذشته عملکرد سال جاری و پیش بینی تولید و فروش تا پایان سال جاری.