قراردادهای داخلی و بین المللی
به توافق دو یا چند نفر در خصوص امری که متضمن نفع حقوقی می باشد، قرارداد گفته می شود.
در جایی که تمام عناصر مربوط به قرارداد برای یک کشور باشند، قرارداد، داخلی شناخته می شود.
در جایی که تابعیت طرفین متفاوت باشد یا موضوع قرارداد یا محل انجام قرارداد در خارج از کشور باشد، قرارداد به دلیل وجود عنصر خارجی، بین المللی تلقی می گردد یا به بیانی ساده تر تبادل دارایی و سرمایه از کشوری به کشور دیگر را قرارداد بین المللی می توان شناخت. قرارداد بین المللی تابع مقررات حقوق داخلی خواهد بود. مگردر شرایط خاصی طرفین به حکومت قانون دیگری در قرارداد تراضی نموده باشند.
در زمینه قرارداد های داخلی، مشاور با تشخیص موضوع و با بهره گیری از تجربیات و قوانین و رویه های قضایی مرتبط با موضوع، راهکار های عملی و قانونی به طرفین ارائه می دهد.
از نمونه قراردادهای داخلی می توان به قرارداد خرید و فروش، قرارداد کار، قرارداد اجاره، قرارداد مشارکت مدنی، قرارداد جعاله، قرارداد فروش خودرو، قرارداد مزارعه، قرارداد اقاله، قرارداد ترخیص کالا و … اشاره نمود.
در زمینه قرارداد های بین المللی به دلیل وجود نقش حداقل دو کشور متفاوت، نیاز است یک مشاور در تمامی مراحل قرارداد حضور داشته باشد تا با آگاهی از ساز و کارهای حقوقی، پیش بینی اختلافات حاصل از قرارداد و آشنایی با قوانین کشورهای مختلف – آگاهی از احکام متفاوتی که قوانین داخلی هر یک از کشور ها بر قرارداد به بار می آورند – سبب از میان رفتن مشکلات آتی شود.
مذاکرات پیش قراردادی
به گفت و گوهای مقدماتی که طرفین با یکدیگر انجام می دهند تا طرف مقابل را راضی به انعقاد قرارداد نمایند، مذاکرات پیش قراردادی گفته می شود. هدف از انعقاد هر قرارداد تجاری، کسب سود می باشد ولی گاهی به دلیل تسلط بیشتر طرف مقابل یا شرایطی که شخص -با وجود سال ها تجریه- نمی تواند پیش بینی کند ممکن است قرارداد، خسارت بیشتری از سود احتمالی برای فرد به بار آورد. به همین علت، وجود مشاوری آگاه، با تجربه و مسلط بر قوانین حقوقی می تواند نفع و ضرر احتمالی در قرارداد را بررسی کند تا شخص بتواند با آگاهی کامل اقدام به انعقاد قرارداد نماید.
گاهی نقض کننده قواعد حاکم بر مذاکرات و قطع کننده مذاکرات(بدون حسن نیت) موجب ورود خسارت به طرف مقابل می شود، این نوع مذاکرات گاهی دارای آثار حقوقی می باشند. قطع کننده مذاکرات مسئول جبران خسارت می شود.
تهیه پیش نویس
پس از آن که طرفین با یکدیگر جهت انعقاد قرارداد توافق نمایند، نوبت به پیش نویس قرارداد می رسد.پیش نویس از این جهت حائز اهمیت می باشد که حقوق فرد را در قرارداد نهایی تعیین می کند. در این مرحله وجود مشاور آگاه، با تجربه و مسلط بر قوانین حقوقی بیشتر حس می شود چرا که در مرحله قبل، مذاکرات به صورت شفاهی صورت می گیرد ولی در این مرحله توافقات را مکتوب می نمایند و پس از این مرحله قرارداد را تنظیم می نمایند . پیش نویس قرارداد، تقریبا آخرین شانس هر یک از طرفین قرارداد برای منعکس نمودن حقوق بیشتر در بند های قرارداد می باشد چرا که هنگامی که متن اصلی قرارداد نوشته شود طرفین نمی توانند تغییرات اساسی ایجاد کنند.
در این مرحله ممکن است طرفین، پیش نویس قرارداد را خود تهیه کرده باشند و شخص جهت بررسی منافع و مضرات حاصل از انعقاد این قرارداد به مشاور مراجعه نماید، یا ممکن است پیش نویسی هنوز تهیه نشده باشد و شخص جهت تهیه پیش نویس قرارداد به مشاور مراجعه نماید.در این حالت، مشاور حقوقی، با در نظر گرفتن تمام جوانب مرتبط با موضوع، پیش نویس قرارداد را تهیه می کند و سپس به موکل خود ارائه می دهد. بزرگترین مزیت وجود مشاور حقوقی در مراحل مقدماتی قرارداد، این می باشد که مشاور با در نظر گرفتن منفعت موکل و با بهره گیری از قوانین و راهکارهای حقوقی و تجربیات خود می تواند پیش نویس قرارداد مستحکمی را که در چانه زنی قدرت موکل را افزایش می دهد تهیه نماید.
هنگامی که موکل ، مشاوری را برمی گزیند در واقع آگاهی کامل از قوانین و راهکارهای حقوقی و تجربیات مشاور را در هنگام انعقاد قرارداد با خود همراه دارد.
در تنظیم پیش نویس قرارداد :
1-هر یک از طرفین که به جزئیات موضوع قرارداد تسلط بیشتری دارد، موفق تر عمل خواهد کرد.
2-موارد مهمی که مد نظر طرفین قرارداد می باشد حتما باید در پیش نویس قرارداد ذکر شود.
3-هر یک از طرفین باید متن نهایی پیش نویس را به دقت مطالعه کنند تا عیناً، همان عبارات توافق شده در متن قرارداد درج شود.
4-در پیش نویس قرارداد هر یک از طرفین امکان اصلاح به صورت کلی را دارند ولی در متن قرارداد نهایی، طرفین قادر نخواهند بود تغییرات اساسی در متن وارد نمایند، البته علی الاصول تا هنگامی که قرارداد به امضای طرفین نرسیده، برای افراد تعهد آور نخواهد بود.
5-پیش نویس قرارداد نیازی به امضاء طرفین ندارد ولی در صورتی که طرفین خواستار امضاء پیش نویس قرارداد باشند، لازم است جملاتی ذکر شوند که متضمن این مطلب باشد که این صورتجلسه، پیش نویس قرارداد می باشد و توافقاتی که در قرارداد نهایی ذکر می شوند معتبر است و اگر این مذاکرات به قرارداد نهایی ختم نشود، توافقاتی که در این صورتجلسه درج شده است، فاقد اعتبار می باشد.
اصلاح قرارداد
هنگامی که طرفین قراردادی را منعقد می نمایند ملزم می شوند که طبق مفاد همان قرارداد رفتار نمایند ولی در برخی مواقع طرفین با توافق یکدیگر، به وسیله شرط الحاقی، جزئی از قرارداد را تغییر می دهند یا به طور کلی حذف می نمایند یا تعهد جدیدی را به قرارداد اضافه می کنند. در این حالت طرف قرارداد یا طرفین قرارداد می توانند به مشاور آگاه و مسلط بر قوانین حقوقی مراجعه کنند تا مشاور به بررسی نفع و ضرر احتمالی قرارداد برای شخص یا اشخاص بپردازد تا حقوق شخصی تضییع نشود.
نظارت بر اجرا
پس از منعقد شدن قرارداد ، نوبت به اجرای توافق می رسد. اجرا، فرایندی می باشد که زمان بر است و نیاز به نظارت دارد. از آنجایی که نظارت بر اجرا موجب افزایش اطمینان خاطر از کیفیت و کاهش ریسک، هزینه و زمان طرفین می باشد امری ضروری است. در این مرحله، مشاور نقش ناظر را دارد. ناظر باید آگاهی کامل بر مندرجات قرارداد داشته باشد و با اطلاع ازفعالیت ها و زمان بندی و هدف طرح، روند پیشرفت قرارداد را پیگیری نماید و آن را به شخص گزارش کند. در صورتی که برنامه زمان بندی وجود داشته باشد، ناظر باید طبق برنامه روند پیشرفت طرح را مدنظر قرار دهد و در صورت نیاز، کاهش یا افزایش زمان را به شخص گزارش دهد. در صوت عدم تطابق پیشرفت طرح با زمان بندی، مشاور با بررسی دلایل عدم پیشرفت، راهکارهایی را به شخص ارائه می دهد. در صورت نیاز، مشاور به ارزیابی اصلاحات قرارداد می پردازد و در صورت لزوم جلساتی را بین طرفین قرارداد برگزار می نماید. در صورت اختلاف بین طرفین قرارداد، مشاور در جهت رفع اختلافات، آنها را مورد بررسی قرار می دهد و هماهنگی های لازم را بین طرفین انجام می دهد.