تفاوت هیات داوری بورس و داوری اختیاری

1-هیات داوری، صلاحیت ذاتی دارد. این امر به به آن معناست که این صلاحیت غیر قابل تغییر است و با نظم عمومی گره خورده است، در واقع،  اعتبار و انتصاب اعضای هیات داوری توسط قانون انجام می گیرد در صورتی که داوران در داوری اختیاری( قانون آیین دادرسی مدنی )، اعتبار و انتصاب خود را توسط توافق طرفین یا شخص ثالث مورد توافق طرفین به دست می آورد.

2-هیات داوری ملزم نیستند ظرف مدت خاصی صدور رای نمایند در صورتی که در داوری اختیاری، در صورت تعیین مدت داور موظف است در همان مدت خاص اقدام به صدور رای نماید.

3-در داوری اختیاری پس از صدور رای، دادگاه ها باید اجرائیه صادر نمایند در حالی که در هیات داوری، اجرای رای از طریق اداره سازمان ثبت اسناد و املاک می باشد.

داوری در بازارهای بورس

به منظور تنظیم روابط بین اشخاصی که  در بازار اوراق بهادار فعالیت می کنند، تشکل های خود انتظامی به نام کانون های معامله گران، کارگزاران، بازگردانان، مشاوران، ناشران، سرمایه گذاران و … شکل گرفته است.

اختلافات بین کارگزاران، بازار گردانان، کارگزار/ معامله گران، مشاوران سرمایه گذاری، ناشران، سرمایه گذاران و سایر افرادی که در این سازمان فعالیت می نمایند، در ابتدا باید در کانون ها مطرح شود، در صورت عدم سازش در اختلافات طرح شده، به هیات داوری ارجاع می گرد. هیات داوری از سه عضو تشکیل می گردد  که یک عضو آن توسط رئیس قوه قضاییه انتخاب می شود و دو عضو دیگر به پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار و تایید شورای عالی بورس و اوراق بهادار به اختلافات رسیدگی می کنند.

در ابتدا خواهان می بایست فرم رسیدگی در هیات داوری را مانند دادخواست های حقوقی تکمیل و هزینه داوری را واریز نماید.در صورت عدم واریز وجه در مهلت مقرر، قرار رد دعوا توسط دبیر یا دبیرخانه هیات داوری صادر می گردد. پس از واریز وجه، خواهان می بایست مدارک و مستندات خویش جهت درج در پرونده به دبیرخانه هیات ارائه دهد. ارائه اصل مدارک در جلسه اول رسیدگی الزامی است.جهت طرح پرونده در هیات داوری، ارائه گواهی عدم سازش از کانون مربوطه الزامی می باشد. دعاوی مربوط به عرضه اولیه (موضوع ماده 43 قانون بازار اوراق بهادار)، دعاوی عدم پرداخت سود توسط ناشران (موضوع ماده 15 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی) به طور مستقیم قابل طرح در هیات داوری بود و نیاز به گواهی عدم سازش ندارند.

در صورتی دعوا توسط اشخاصی به جز اصیل صورت گیرد، نامه نمایندگی و یا وکالتنامه معتبر باید ضمیمه پرونده شود.

دبیرخانه پس از تکمیل پرونده و صدور تعیین وقت توسط هیات داوری، یک نسخه از درخواست خواهان و ضمائم آن را به خوانده ابلاغ می نماید و خوانده موظف است ظرف مهلت مشخصی به آن پاسخ دهد.پس از تعیین زمان رسیدگی و ابلاغ آن به طرفین، پرونده در نوبت رسیدگی قرار می گیرد.

پس از صدور رای، در صورتی که محکوم علیه رای را اجرا ننماید، دبیرخانه هیات داوری رای صادره را، به اداره اول سازمان ثبت اسناد و املاک ارسال می نماید و محکوم له می بایست از این سازمان فرایند اجرا را دنبال کند.

در آراء صادره از هیات داوری، امکان تجدیدنظر وجود ندارد اما اگر موارد اعاده دادرسی حادث شود، هیات داوری خود، صالح به رسیدگی می باشد.

هیات داوری در خصوص عرضه اولیه، صلاحیت اشتراکی با هیات مدیره بورس دارد. اگر خواهان هیات داوری را برگزیند، رای قطعی و لازم الاجرا خواهد بود در غیر این صورت، رای هیات مدیره بورس قطعی نمی باشد و امکان تجدید نظر وجود دارد.

همچنین صلاحیت رسیدگی به دعاوی علیه شرکت های دولتی بر عهده هیات داوری می باشد.