بورس، نهاد سازمان یافته ای است که نقش عمده ای در بازار سرمایه کشور دارد. در واقع بورس با جمع آوری سرمایه های کوچک ، سرمایه مورد نیاز فعالیت های اقتصادی بزرگ را فراهم می آورد.
کارکرد اساسی بورس مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن، شفافیت اطلاعات، کشف قیمت و ایجاد بازار رقابتی می باشد.
در بازار بورس اوراق قرضه و سهام مورد خرید و فروش قرار می گیرد که از طرف موسسات ایرانی صادر گردیده باشد و مورد تایید هیات واقع شده باشد.قیمت گذاری اولیه سهام توسط کارشناسان کمیته قیمت گذاری سهام صورت می گیرد.این کمیته، قیمت گذاری اولین عرضه سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس را انجام می دهد. تعیین قیمت مجدد سهام پس از تشکیل مجامع عمومی و فوق العاده شرکت ها می باشد.
بورس اوراق بهادار، تشکل خود انتظامی می باشد که در آن اوراق بهادار توسط کارگزاران مورد داد و ستد قرار می گیرد و در قالب شرکت سهامی عام، تاسیس و اداره می گردد. کارگزار شخصی حقوقی است که برای خود و به نام خود یا برای دیگران و به نام دیگران، به معامله اوراق بهادار می پردازد. اوراق بهادار، ورقه ای است که ضامن حقوق مالی قابل انتقال مالک عین یا منفعت آن می باشد.
بورس دارای دو بازار می باشد که بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشکیل می شود. در بازار اولیه، اولین عرضه و پذیره نویسی اوراق بهادار جدید الانتشار انجام می گردد و منابع حاصل از عرضه اوراق بهادار در اختیار ناشر قرار می گیرد و در بازار ثانویه، اوراق بهادار پس از اولین عرضه، مورد داد و ستد قرار می گیرند. بازار مشتقه، بازاری است که در آن دادو ستد قراردادهای آتی و اختیار معامله، بر مبنای اوراق بهادار یا کالا می باشد.
شرکت های پذیرفته شده در بورس:
در بورس دو نوع شرکت پذیرفته شده است که شرکت های تولیدی و شرکت های سرمایه گذاری نام دارد.
شرکت های تولیدی، به تولید کالای خاصی می پردازند. این نوع شرکت ها در سازمان بورس، با نام شرکت و کد مخصوص به شرکت شناخته می شوند. در مقابل، شرکت های سرمایه گذاری، فعالیت تولیدی ندارند ولی با عنوان واسطه های مالی شناخته شده اند که با کمک های مالی به تولید و سرمایه گذاری شرکت های تولیدی رونق می بخشند.