شهرداری، سازمانی غیر دولتی می باشد که با مجوز دولت، مدیریت امور شهری را بر عهده دارد و هزینه خدماتی که ارائه می دهد به صورت عادلانه بین ساکنین شهر یا افرادی که از آن خدمات خاص بهره مند می شوند ، تقسیم می نماید.
کمیسیون ماده 100:
از آنجایی که اصل بر صلاحیت مراجع عمومی می باشد، موارد ذکر شده در ماده 100 قانون شهرداری حصری است که از این قبیل می باشد:
تخلف احداث بنا خلاف مشخصات مندرج در پروانه، تخلف احداث یا شروع به احداث بنای بدون پروانه، تخلف تراکم اضافی، تخلف مربوط به عدم احداث پارکینگ و یا غیر قابل استفاده بودن پارکینگ و عدم اصلاح آن، تجاوز به معابر شهر، تخلف عدم استحکام بنا، تخلف عدم رعایت اصول فنی و بهداشتی و شهرسازی.
در ابتدا شخص به شهرداری مراجعه می کند و شهرداری در صورت احراز صلاحیت پرونده را به کمیسیون ارجاع دهد. کمیسیون های ماده 100 قانون شهرداری قبل از ورود به ماهیت پرونده باید از وجود صلاحیت محلی خود اطمینان کسب نمایند و در صورت عدم صلاحیت، باید آن را اعلام کنند.
پس از وصول پرونده، ذینفع ظرف ده روز پس از اعلام کمیسیون، توضیحات خود را باید کتباً ارسال نماید. پس از انقضاء این مهلت 10 روزه؛ کمیسیون با حضور نماینده شهرداری (که فاقد حق رأی می باشد و برای ادای توضیحات در جلسه شرکت می کند) ظرف یک ماه رأی را صادر می کند. ذینفع می تواند ظرف مدت 10 روز پس از صدور رأی کمسیون بدوی، جهت اعتراض به کمیسیون تجدید نظر ماده 100 شهرداری مراجعه نماید.
پس از انقضاء مهلت 10 روزه، در صورت عدم اعتراض به آراء صادره از کمیسیون بدوی ماده 100 شهرداری و یا در صورت صدور آراء صادره از کمیسیون تجدیدنظر ماده 100 شهرداری، هر ذینفعی (به جز شهرداری) می تواند به منظور اعتراض به تصمیمات کمسیون ماده 100 به دیوان عدالت اداری مراجعه نماید.
کمیسیون ماده 77:
رسیدگی به اختلافات امور ناشی از عوارض میان مؤدی و شهرداری در صلاحیت کمیسیون ماده 77 شهرداری قرار دارد.
در صورتی که شهرداری به صورت مستند، عوارض را محاسبه نموده باشد و مؤدی دلیل قانونی برای رد آن نداشته باشد کمیسیون ماده 77 شهرداری نمی تواند عوارض را تخفیف یا تشدید نماید.
کمیسیون ماده 77 شهرداری فاقد آیین نامه خاص می باشد.